Uzimanje muževog prezimena prilikom sklapanja braka produkt je zapadno-kršćanske civilizacije koja je na ženu gledala kao na bezlični objekat čiji identitet nije bitan!
Poznato je da su žene u Evropi u srednjem vijeku smatrane ličnom svojinom svojih muževa i da se na njih gledalo kao na bilo koji drugi imetak koji se nalazi u čovjekovom posjedu. S tim u vezi ženi se nije priznavalo pravo ličnog identiteta, nego je ona bila prisiljena uzeti muževo prezime i tako se identificirati iako u osnovi ne pripada njegovoj lozi i porodici.
Islam ženi ne ukida njen identitet, niti od nje traži da mijenja ono što je nepromjenjivo. Uzimanje muževog prezimena prilikom sklapanja braka jeste svojevrsno pripisivanje tuđem porijeklu, a kur’ansko-hadiski tekstovi koji govore o zabrani pripisivanja tuđem porijeklu više su nego jasni.
Fahret Kadrić
PITANJE: Da li je tacno da buduca supruga nesmije uzeti prezime svog buduceg muza, i da li je to grijeh ako ipak uradi? Sta ako se buduca supruga ostavlja svoje prezime a uzima muzevo kao dodatak?? Cije onda prezime uzimaju djeca buduca, ocevo?? Ako se svi u porodici prezivaju kako i muz/otac a supruga ne, onda za mene to djeluje kao da nije clan te porodice!?
ODGOVOR: Tačno je da je ženi zabranjeno uzeti muževo prezime jer Kur’an i sunnet jasno ukazuju da je zabranjeno i veliki grijeh da neko svjesno i namjerno pripiše svoje porijeklo nekome mimo njegovog stvarnog porijekla.
Onaj ko je to uradio iz neznanja nije griješan ali je dužan da se vrati na svoje pravo prezime čim bude u mogućnosti.
Takođe, nije dozvoljeno da supruga uzme muževo prezime ni kao dodatak jer je i u tome polovično pripisivanje porijekla onome ko joj nije ni otac ni djed. Uglavnom, uzimanje porijekla (prezimena) od muža je nemuslimanski običaj koji je oprečen islamu koji strogo zahtijeva da se nazivamo po stvarnim očevima.
Djeca se pripisuju ocu i uzimaju njegovo prezime oko čega nema razilaženja među učenjacima ovog Ummeta, osim što su se razišli oko djece rođene u zinaluku ili djece čiji su roditelji nepoznati.
Nije prezime ibret i mjerilo u tome da li je žena član porodice ili ne, nego je sklapanje validnog šerijatskog braka ono što određuje je li žena član porodice ili ne.
Koliko je familija koje imaju isto prezime a nisu članovi iste porodice ili čak nisu ni rođaci a imaju isto prezime.
Odgovorio: dr. Zijad Ljakić
(4538)
